ارتودنسی زودهنگام

درمان­ ارتودنسی در کودکان، ارتودنسی بازدارنده نام دارد و می‌تواند از سنین ۶ یا ۷ سالگی شروع ­شود. در این سن، دندان­ها و همچنین فک همچنان در حال رشدند. به همین دلیل هم، برطرف کردن بعضی مشکلات خاص مثل کمبود جا در دهان برای درآمدن دندان‌ها، راحت‌تر است.


باید توجه داشت که ارتودنسی زودهنگام، حلال همه­ ی مشکلات ارتودنتیک نیست؛ اما در برخی موارد سودمند خواهد بود. دو حالتی که به بازدارنده زودهنگام نیازمندند عبارتند از: کراس‌ بایت و بیرون ­زدگی دندان­های جلویی. کراس بایت می­تواند موجب رشد نابرابر فک­ها شود. بیرون آمدگی دندان‌های جلو نیز  می‌تواند موجب شکستگی یا آسیب دیدن آن‌ها در حوادثی مثل افتادن از ارتفاع شود.
مزایا

بازدارنده زودهنگام از این نکته که فک کودک هنوز در حال رشد است، استفاده می‌کند. درمان زودهنگام در مواقعی که قوس ­های دندان یا فک­ها در جای درست­شان نیستند، نیز می‌تواند مؤثر باشد. البته ممکن است در آینده نیز به درمان‌های بیشتری نیاز باشد اما این درمان‌ها ساده‌تر خواهند بود.

بریس‌های دندان کودکان در دهه­ های اخیر بهبود چشمگیری داشته‌اند و تکنولوژی آن‌ها را راحت‌تر و جذاب‌تر از بریس‌هایی کرده که والدین به یاد می‌آورند. هم­چنین قیمت تهیه آن‌ها نیز کاهش پیدا کرده است؛ یعنی بسیاری از کودکان قادر به استفاده از آن‌ها هستند.
مراقبت‌های لازم

بهداشت‌ دهان و دندان مناسب برای کودکانی که از بریس‌های دندان یا سایر لوازم دندانپزشکی استفاده می­کنند، ضروری است. کودک شما باید روزی سه تا چهار بار دهانش را با آب بشوید تا غذاهایی که در برِیس­ها گیر کرده ­اند، شل شوند، سپس به طور کامل مسواک بزند.  هر شب قبل از خواب، مطمئن شوید که کودک­تان دندان­هایش را نخ دندان بکشد و بعد با دهانشویه فلوراید شستشو دهد تا دندان­هایش محکم و سالم بمانند.

شما باید به کودک­تان کمک کنید روزی یک­بار نخ دندان بکشد تا باقی‌مانده‌های غذا و پلاک­های موجود زیر خط لثه جدا شوند؛ در غیر این صورت این پلاک‌ها تبدیل به جِرم خواهند شد. هم­چنین می­توان نقاطی را که با مسواک قابل دسترسی نیست، با نخ دندان تمیز نمود. استفاده از نخ دندان، با داشتن بریس‌ها، سخت است؛ اما راه ­های مختلفی هست که از طریق آن­ها می­توان سلامت لثه­ ها را تضمین کرد. از متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک کودکتان درمورد بهداشتِ دهان راهنمایی بخواهید.

کودک را هر شش ماه، برای جرم‌گیری و چکاپ نزد دندانپزشک ببرید. دندانپزشک نقاطی را که نیاز به توجه بیشتر دارند، به شما گوشزد و در مورد نحوه تمیز کردن اطراف برِیس­ها و حفظِ سلامت دندان‌های کودکتان به شما کمک خواهد کرد. معمولاً، دندانپزشک یا بهدار دندان، ابزارها و روش­هایی را معرفی می­کند که بتوانید سلامت دندان­های کودک را با وجود داشتن برِیس، حفظ کنید.
فرآیند

با این که برنامه­ های درمانی متناسب با شرایط هر بیمار تنظیم می­شوند، در بیشتر موارد بریس‌ها بسته به میزان نیاز به اصلاح، به مدت یک تا سه سال، بر روی دندان‌‌ها قرار می‌گیرند. سپس برای مدتی از ریتینرها (نگهدارنده‌ها) استفاده می‌شود تا دندان­ها در محل جدیدشان باقی بمانند. اگرچه احساس کمی درد در طول دوره درمان ارتودنسی عادی است اما در کل، برِیس­های امروزی بسیار راحت­تر از نمونه‌های قبلی هستند.

ممکن است برای بازتر شدنِ قوس دندانِ بالاییِ کودک از یک وسیع کننده کام (پالاتال اکسپندر) استفاده شود تا فضای بیشتری برای رشد دندان­ها فراهم شده و مشکل کمبود فضا در دهان حل شود. روند نصب این وسیله به این ترتیب است که دو قطعه پلاستیک و یک پیچ بازکننده به هر دو طرف دندان‌های آسیای بالایی متصل می‌شوند. وقتی پیچ بازکننده چرخانده شود، دستگاه، دو طرف را از یکدیگر دور خواهد کرد، که به گسترده شدن تدریجی فک و ایجاد فضای کافی برای دندان­های دائمی کودک می ­انجامد. وقتی قوس اندازه ­ی مناسبی داشته باشد، احتمالش بیشتر است که دندان­های دائمی در محل مناسب­تری دربیایند.

«حفظ کننده ­های فضا» نمونه­‌ی دیگری از روش‌های مداخله زودهنگام هستند. وقتی کودک دندان خود را در اثر پوسیدگی یا جراحت، زودتر از موعد از دست می‌دهد، سایر دندان­ها جابجا می­شوند تا این فضای خالی را پر کنند. دندانپزشک می­تواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، از یک حفظ کننده ­ی فضا استفاده کند تا به این ترتیب، آن فضای خالی تا زمانی که دندان دائمی دربیاید حفظ شود. حفظ کننده ­های فضا ممکن است به صورت نواری بوده یا یک روکش موقت باشد که در فضای خالی قرار می­گیرد. وقتی دندان‌های دائمی شروع به درآمدن کردند، دندانپزشک حفظ کننده‌ی فضا را خارج می‌کند. این کار، فرد را در آینده، از ارتودنسی­ های بیشتر و یا شدید­تر بی­­ نیاز خواهد کرد.

تاریخچه ارتودنسی دندان

درمان ارتودنسی دندان که امروزه به عنوان بهترین و نوین ترین روش درمان ناهنجاری های فک و دندانی مورد استفاده قرار می گیرد، دارای تاریخچه ای دور و دراز می باشد. به نظر شما این حقیقت چیست؟ ارتودنسی در طی سالیان دراز چه تغییراتی داشته است؟
شاید برایتان جالب باشد تا بدانید این درمان بی نظیر از کجا و در چه زمانی شروع شده و تجهیزات آن در گذشته به چه صورت بوده است. پس در این مقاله کوتاه با ما همراه باشید تا اطلاعات مختصر و مفیدی در این باره به دست آورید.

اولین ارتودنسی دندان

این پروژه درمانی اولین بار در مصر باستان انجام شده است. تاکنون مومیایی های بسیاری پیدا شده اند که دندان هایشان دارای ابزار ها و تجهیزاتی بوده است. در واقع این مومیایی ها نشان دهنده این هستند که از همان زمان، زیبایی و سلامت دندان ها اهمیت داشته است. بنابراین قدمت ارتودنسی را می توان حدود 400 تا 500 سال قبل از میلاد در نظر گرفت.

تجهیزات ارتودنسی در گذشته های دور

همانطور که گفتیم، ارتودنسی در گذشته های دور وجود داشته و مومیایی های پیدا شده از آن دوران به خوبی این مورد را ثابت می کنند. بعضی از مومیایی ها داری حلقه هایی فلزی در فاصله بین دندان های خود بوده اند که به کمک نخ هایی به دست آمده از احشام حیوانات، روی دندان ها قرار می گرفتند. قبل از میلاد مسیح، ارتودنسی یک طرح درمانی محسوب نمی شود، اما سلسوس، فشار انگشت برای تغییر موقعیت دندان ها را پیشنهاد کرده بود.

ارتودنسی در یونان باستان

400 سال قبل از میلاد پزشک یونانی در رابطه با درمان و رفع بی نظمی های دندانی، نوشته ای را ارائه داد. در ادامه سلسوس که یک نویسنده رومی بود، دندان های در حال رویش را مورد نگارش قرار داد که در آن توصیه می شد تا نوجوانان دندان های در حال رشد خود را به کمک فشار انگشت دست صاف کنند. نفری دیگری به نام پلینی، توصیه ای داشته که گفته مانع از رشد بیشتر دندان های بلند شوند.

ارتودنسی در سال 1728 تا سال 1757

اولین کتاب دندانپزشکی تحت عنوان دندانپزشک جراح، در سال 1728 توسط پیر فاوچارد ارائه شد که در آن ارتودنسی به منظور صاف و مرتب کردن دندان ها بیان شده بود. همچنین فوچارد ابزاری به نام باند که امروزه آن را به عنوان محافظ دهان می شناسیم را نیز کشف کرد.
در سال 1757 پیر بوردت فرانسوی، با نوشتن کتابی به نام هنر دندانپزشک به پیشرفت و ساخت دستگاه ارتودنسی باند فوچارد کمک کرد. بورت علاوه بر اینکه روی این دستگاه تغییراتی ایجاد کرد، این موضوع را کشف کرد که کشیدن دندان عقل در برخی از موارد می تواند از کج شدن دیگر دندان ها جلوگیری کند. بنابراین می توانیم سال 1757 را یکی از مهمترین تاریخ ها در رابطه با ارتودنسی دندان بدانیم.

ارتودنسی در سال 1819 تا سال 1843

اولین بریس مدرن ارتودنسی در سال 1819 توسط کریستوپه فرانسوا به وجود آمد. دستگاهی که او اختراع کرد، دارای یک سیم قوس دار بود که با قرار گرفتن روی دندان های هر فک می توانست آن ها را صاف نگه داشته و مانع از کج شدن دندان ها گردد.
تا سال 1843 بریس های ارتودنسی فرانسوا همچنان اهمیت داشته و مورد استفاده قرار می گرفتند تا اینکه دکتر ادوارد مینارد، الاستیک های ارتودنسی را برای کمک به اصلاح کجی دندان ها و فکین ساخته و در کنار آن ها مورد استفاده قرار داد. الاستیک های سال 1843 به کش های ارتودنسی که امروزه وجود دارند، بسیار شباهت داشتند. در واقع حضور آن ها را می توان نقطه عطفی در ارتودنسی دانست.

ارتودنسی از سال 1900 تا سال 1970

استفاده از بریس های ارتودنسی در جامعه دندانپزشکی در سال 1900 به طور کامل جا افتاده بود. اما جالب است تا بدانید که در آن سال ها از براکت ها و سیم هایی با جنس طلای 18 عیار استفاده می کردند که همین موضوع سبب گران قیمت بودن این درمان شده بود. به همین دلیل، به فکر استفاده از فولاد به جای طلا افتادند.
حدود اواسط دهه 70، دندانپزشکان متوجه شدند که می توانند بریس های ارتودنسی را در پشت دندان ها نیز نصب کنند. علت آن این بود که تمایل داشتن تا دستگاه های ارتودنسی روی دندان ها نشان داده نشوند. این جا تاریخچه عظیم رشد ارتودنسی لینگوال و در واقع اولین قدم در ارتودنسی نامرئی مطرح است. امروزه بریس های لینگوال یکی از روش های ارتودنسی نامرئی بوده که برای برخی از افراد مورد استفاده قرار می گیرند.

ارتودنسی دندان در سال 2000

ناسا در اواخر قرن 20 برای بهبودی روش های صاف کردن دندان ها، پیشرفت بسیار مهمی را در این زمینه به وجود آورد. اختراع ناسا سیم هایی از جنس آلیاژ نیکل-تیتانیوم بود که توانستند به خوبی جایگزین فولاد شوند. یعنی تا سال 2000 از سیم هایی با جنس فولاد استفاده می شد. سیم های نیکل-تیتانیومی با داشتن خاصیت انعطاف پذیری قادر به فعال شدن و گرم شدن با دمای بدن بوده و می توانستند نقش بسیار موثری در حرکت و جا به جایی دندان ها داشته باشند. همچنین این سیم ها دارای دوام و ماندگاری بالاتر بوده و نیاز به مراقبت کمتری داشته اند.
در ادامه این سال ها، اولین الاینر های شفاف ارتودنسی نیز ساخته شدند که امروزه آن را به روش ارتودنسی اینویزیلاین و یکی از برترین و محبوب ترین روش های ارتودنسی نامرئی می شناسیم.

ارتودنسی در ایران

با وجود اینکه ارتودنسی دندان در اجداد ایرانیان قابل مشاهده نبوده است، اما می توان بیان کرد که در سال 14 هجری خورشیدی این درمان به مرز های ایران نیز نفوذ کرد. پروفسور حسن ریاض، در سال 1313 در اولین دانشگاه مدرن ایران، درمان ارتودنسی را مطرح نمود. در سال های آخر دهه 50، ارتودنسی یکی از شاخه های تخصصی دندانپزشکی بیان شد. همچنین در سال 1356 پروفسور علی اکبر بهرمان که پدر ارتودنسی ایران خطاب می شوند، انجمن ارتودنتیست های ایران را ایجاد نمود.

سوالات متداول

1. چه کسی به عنوان پدر علم ارتودنسی در جهان شناخته شده است؟

   در سال 1858 نورمن کینگسلی، مقاله ای در رابطه با ارتودنسی نوشت. او یک نویسنده، پزشک، مجسمه تراش و هنرمند بود که به جهت مجبوب شدن مقاله ی او، نورمن کینگسلی را به عنوان پدر علم ارتودنسی جهان شناختند. همچنین در سال 1880 کتابی به نام درمان دفرمینی های دهانی از او منتشر گردید.

2. نقش کریستوف فانچوئیز در ارتودنسی چه بود؟

   او سعی کرد تا به کمک نخ های چروک و یا چانه های چوبی، دندان های شلوغ را از هم جدا کند و به همین دلیل نقش بسیار مهمی در پیشرفت ارتودنسی داشته است.

3. اختراع چسب دندان چه کمکی به ارتودنسی کرد؟

   قبل از سال 1970، سیم های ارتودنسی در اطراف هر دندان و براکت ها پیچیده می شدند. اما بعد از اینکه دکتر ایوانز چسب را اختراع کرد، براکت ها روی سطح خارجی دندان ها به راحتی قرار می گرفتند و درمان برای بیمار به صورت بهتری انجام می شد.